Bit Latince adıyla pedicülozis insanda baş (pedikulozis kapitis ), kasık (pedikulozis pubis) ve gövde (pedikulozis humanus), pedikulozis palpebralir (kirpik biti) olmak üzere 4 yerde bulunur. Bunlardan en sık görüleni saç bitidir. Mücadelesi ve tedavisi son derece basittir ve başarı doğru ilaçlar ile % 100 yakındır. Çocuklarda kalabalık yerlerde kreş ve okullar sebebiyle hızlı yaygınlaşan paraziter bir hastalıktır. Yastık ve diğer ortak kullanılan malzemeler aile içinde kişiden kişiye bulaşır.
Bit İlaçları Nasıl Olmalı?
Bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış iki gurup ve etkinliği son derece yetersiz bir de bitkisel ilaçlar vardır. Bunlarından zehir içerenler ve biti zehirleyerek öldüren ve biti nefessiz bırakarak öldüren iki bilimsel ilaç gurubu vardır
Zehir İçeren İlaçlar ; Biti zehirleyerek öldürür yumurtalar hiç etkilenmediği ve sirkeler kısmen etkilendiği için 10 gün sonra tekrar uygulanmalıdır. Zehirli olması sebebiyle tehlikelidir ve dikkatli kullanılması gerekir. İçmek öldürücü olabildiği için çocuklardan kesinlikle uzak tutulmalıdır. Bu gurup ilaçlara zamanla etkisizleşebilir bunun sebebi parazitin zehre karşı geliştirdiği savunma mekanizmalarıdır. Şampuan ve solusyon formları mevcuttur. Tehlikeli olmaları ve etkilerinin azalması sebebiyle kullanımı giderek azalmaktadır. Bilimsel çalışmalarda etkisizlik oranları % 40 lar civarındadır. Bu guruptan en yaygın kullanılanlar malathion ve permetrindir.
Paraziti Nefessiz Bırakarak Öldüren İlaçlar ; Dimetikon içeren guruptur. % 96 siklometikon ve % 4 dimetikon içerir. Öldürücü olan dimetikondur. İlacın uygulandığı alanda siklometikon 10 dakikada tamamen buharlaşıp yok olur, geride kalan % 4 oranındaki aktif madde parazitin nefes borusunu tıkar, nefes alamayan parazit havasızlıktan ölür. Nefes borusunu tıkayarak etkili olduğu için etkisizlik söz konusu değildir, doğru uygulandığında % 100 etkilidir ve sonuç kesindir. Yumurtalara etkisi % 100 olmadığı için emin olmak amacıyla 10 gün sonra tekrar uygulanması uygun olur. Dimetikon içeren ilaçlar sprey ve şampuan formunda piyasaya verilmektedir. Bu sınıfın en yaygın reçete edileni adını pedikulozis kapitisin kısalmasından alan pedikap sprey ve şampuandır.
Bitkisel saç biti ilaçları konusunda bilimsel çalışma yapılan tek madde krizantem çiçeğinin tohumunun özüdür ve sınırlı düzeyde etkilidir, bunun dışında lavanta, sarımsak, maydanoz gibi bitkilerden söz edilse de etkili olduğu yönünde bilgi yoktur. Benzer şekilde tablet şeklinde kullanılan sulfamethoxazole / Trimethoprim ( bactrim ), ivermectin, albendazole ve levamisole de büyük oranda terk edilmiştir.
Sonuç olarak saç biti ilaçları arasında en etkili ve güvenilir olanlar dimetikon içeren sprey ve şampuanlardır.
